Doustna hormonalna tabletka antykoncepcyjna jest powszechnie stosowaną metodą antykoncepcji na całym świecie. Niewątpliwie cechuje się wysoką skutecznością i odwracalnością. Codziennie miliony kobiet na całym świecie stosują tę metodę antykoncepcji. Jakie jest wczesne i odległe ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych związanych ze stosowaniem doustnej hormonalnej antykoncepcji? Mimo wcześniejszych badań i licznych publikacji na ten temat brakuje odpowiedzi na ważne pytania, np. w jakim stopniu stosowanie złożonej doustnej antykoncepcji w okresie rozrodczym wpływa na ryzyko rozwoju nowotworu w wieku późniejszym. Nie wiadomo też, jak długo utrzymuje się korzystny efekt w rozwoju takich nowotworów, jak rak endometrium, rak jajnika czy rak jelita grubego. Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w artykule angielskich autorów:
Iversen i wsp. Lifetime cancer risk and combined oral contraceptives: the Royal College of General Practitioners' Oral Contraception Study. Am. J. Obstet. Gynecol. 2017; Feb 8: S0002-9378(17)30179-5; doi: 10.1016/j.ajog.2017.02.002. [Epub ahead of print].
Autorzy włączyli do badania ponad 46 tys. kobiet, a czasokres obserwacji wynosił 44 lata. Połowa kobiet należała do grupy stosujących doustną antykoncepcję, druga połowa, dobrana pod względem wieku, rodności, klasy społecznej i palenia papierosów, stanowiła grupę kobiet, które nigdy nie stosowały tej metody antykoncepcji.
Analiza stanu zdrowia badanych kobiet wykazała, że stosowanie doustnej antykoncepcji było związane ze zmniejszeniem ryzyka rozwoju raka jelita grubego (IRR 0.81), raka jajnika (IRR 0.67), raka endometrium (IRR 0.66), nowotworów układu limfatycznego i nowotworów układu krwiotwórczego (IRR 0.74). Zwiększone ryzyko raka płuca zaobserwowano jedynie w grupie stosujących doustną antykoncepcję, które w momencie rekrutacji były palaczkami tytoniu. Istotnie statystycznie zwiększone ryzyko rozwoju raka piersi i raka szyjki macicy odnotowano jedynie w grupie kobiet aktualnie stosujących doustną antykoncepcję lub które stosowały ją w okresie krótszym niż pięć lat przed rozwojem nowotworu. Okres dłuższy niż pięć lat od zaprzestania stosowania doustnej antykoncepcji nie zwiększał znacząco ryzyka rozwoju raka szyjki macicy i raka piersi. Co więcej, nie znaleziono związku rozwoju nowotworów ze stosowaniem doustnej antykoncepcji wiele lat po zaprzestaniu tej metody antykoncepcji. Dodatkowo stwierdzono, że korzystny efekt stosowania hormonalnej antykoncepcji utrzymuje się co najmniej 30 lat od momentu stosowania tej metody antykoncepcji.
Autorzy wymienionego badania wnioskują, że kobiety, które wybierają doustną złożoną antykoncepcję hormonalną, nie tylko nie narażają się na zwiększone ryzyko rozwoju nowotworu w przyszłości, ale także dodatkowo obniżają ryzyko rozwoju niektórych z nich, a korzystne działanie utrzymuje się przez wiele lat.
Przygotowali: M. Kuźmicki, J. Szamatowicz
